"Ve kırar göğsüne bastırırken sevdiği şeyi."
Biliyorum, biliyorum...
Bazı insanlar aşık olmadan yapamazlar, aşık olunca da aşksız kalmaktan korkarlar. Evet, hayatta yazık ki böyle bir gerçek var. Ama her gerçek gün gelecek yalan olacak. Daha dün selamlaştığımız rüzgâr bile terk etti buraları, gerçekler hiç sonsuza dek kalır mı?
Hayata kazık çakmak isteyen kalplerimiz olmadı hiç, bedenlerimizin tutkusuydu ölümsüzlük. Ama öldükten sonra da sarılacak aşklar yaşamak istedik hepimiz, mümkün olsaydı şimdi ağlamıyor olurduk. Bir mektubunda şunu yazmıştı Cemal Süreya:
"Ve kırar göğsüne bastırırken sevdiği şeyi."
Evet, aşktı tanımladığı. Mutlu aşk yoktur derken Louis Aragon'un düşüncesi böyleydi. Cemal Süreya, bu şiiri dilimize kazandırdığı günden beri minik ip uçları da vermişti. Kaçımız arada bir şiir kitaplarını karıştırdık sahi?
Benim son okuduğum şiir kitabı Eteğimdeki Taşlar idi. O da bu aralar, epey bi' eskidi.
Yenilerini okumak zamanı şimdi. Zira insanın canı yandıkça şiire sarıyor. Şiir yüreği bağrına basıyor, sarmalıyor. Belki kimi zaman çok da şefkatli olduğu söylenemez ama bir yanı kanatırken, bir yanı tedavi etmeyi iyi biliyor.
Keşke hayat da böyle olsaydı. Açtığı yaraları sarmadan yenilerini kanatmasaydı. Belki o zaman unutmak da kolay olurdu, affetmek de. Hayatın en acı tarafı da bu ya; cani aramaya gerek yok, eli kana bulanmış hayat duruyor karşımızda.
Tüm yüzsüzlüğüyle...
Bilmem bu şiirsel hallerim ne kadar devam eder. Bilmediğim öyle çok belirsizlik var ki şiire dönüşümü sorgulamıyorum bile. Hayatı gelişine yaşamak lazım belki de. Zira hayatın ayağına gittikçe küçüldü insanlığımız. Kendi gözümüzde dahi yok olmaya başladık. O aynaya baktığında kendini görmeyenlerden biri de bendim, evet. Şimdi biraz biraz gölgem düşüyor gözlerime. Yakındır, bir gün tamamen görüneceğim kendime.
İşte bu yüzden acı bir gerçeği okudum bir şiirde. Mutlu aşk yoktur diye haykırıyordu dizeler. Bilseydik, mutlu olmak istediğimizde aşka sarılır mıydık hiç? Bizler sandık ki aşk, ayakları yerden kesecek tek sihir. Oysa aşk kör bıçaktı, sihir değil! Ne kadar uzadıysa işkenceler, o kadar derimizi yüzdü bu aşk denen şey.
Haykırsak da duymayacaklardı.
Aşk, kendi tarafından olanlarla el birliği içinde çalışırdı.
Tamam, kabul de etmek gerek: Aşk öldüresiye acıtmaz kimseyi. Ölmek istiyorsa aşık, önce kendine olan sevgiyi katletmeli. Sonrası kolay. Bir şiir okursun, bir hikaye uydurursun, bir anıya dalarsın, bir özlemi yaşarsın... Gözlerin açık, kalbin dört nala... Ama ölürsün, hem de ayakta! Hani yaşarken ölmek derler ya... İşte öyle bu da.
Zira şiirle ölmeye de bir kılıf bulmuştur Cemal Süreya:
"Kirlidir şiir; ve söz, atılmazsa zehirdir."
Yaşarken ölmek için kırıklarını içine atıp doz doz şiir oku. Bak o zaman nasıl da sönüyor umutların. Nasıl da tükeniyor inandıkların.
Yaşamak güzel elbet, becerebilene.
Ölmekse bir yaşam içinde binlerce kere...
Şimdi ölmek isteyen varsa, ölebilir benimle.
Çünkü en büyük gerçeği atladık birçoğumuz:
Mutlu aşk yoktu ama aşık yüreklerimiz inatla, mutlu olmaya çalışıyordu.
*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*
MUTLU AŞK YOK Kİ DÜNYADA
Aslında hiçbir şey kâr değil insana,
Ne gücü, ne zayıf yanları, ne de yüreği.
Gölgesi bir haç gölgesidir kollarını açsa,
Ve kırar göğsüne bastırırken sevdiği şeyi.
Tuhaf bir ayrılıktır hayatı kapkara;
Mutlu aşk yok ki dünyada.
Hani giydirilmiş erler bir başka yazgıya,
İşte o silahsız askerlere benzer hayatı.
Sabahları o yazgı için uyanmış olsalar da
Tükenmiştirler ve kararsızdırlar akşamları.
Söyle yavrum şu sözleri ve sakın ağlama;
Mutlu aşk yok ki dünyada.
Güzel aşkım, tatlı aşkım, çıbanım derdim,
Yaralı bir kuş gibi taşırım seni şuramda.
Ve görmeden bakanlar şu halimize bizim,
Süzdüğüm sözleri söylerler benden sonra.
Ve her şey der demez ölür iri gözlerin uğruna,
Mutlu aşk yok ki dünyada.
Yaşamayı öğrenmek bizim için geçti çoktan,
Ağlasın gece içinde kalplerimiz yan yana.
En küçük şarkıyı mutsuzluktur kurtaran,
Her ürperiş borçlu baştan bir hayıflanmaya.
Ve her kitap havası beslenir hıçkırıkla;
Mutlu aşk yok ki dünyada.
Acılara batmamış bir aşk söyle bana,
Yıkmamış kıymamış olsun bir aşk söyle!
Bir aşk söyle sarartıp soldurmamış ama,
İnan ki senden artık değil yurt sevgisi de.
Bir aşk yok ki paydos demiş gözyaşlarına;
Mutlu aşk yok ki dünyada...
Ama şu aşk ikimizin öyle de olsa...
Louis Aragon
Çeviri: Cemal Süreya
Bu da şarkısı bu yazının. Böyle de karıştı her şey, boş verin; sorgulamayın.
